tag:blogger.com,1999:blog-35531630570451582222024-03-04T21:02:22.249-08:00MCM ¡¡¡ Sencillamente Yo !!!MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.comBlogger2125125tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-65498255948870033662023-10-08T12:30:00.003-07:002023-10-08T12:35:31.455-07:00Una vez más, a golpe de vida<p> Y pasan los años,como suspiros alados que no dejan huella y que sin embargo,marcan a golpe de cincel.</p><p>Así es la vida, una película sin editar que pasa en un minuto de tiempo y que marca para siempre.</p><p>Vivir es un arte diario,lento y vertiginoso a la vez por más contradictorio que parezca.</p><p>Nos creemos que vamos a vivir para siempre, y el implacable tiempo nos demuestra lo contrario.</p><p>Sólo se vive una vez,dicen...y cierto es ¡¡¡¡ aunque miramos para otro lado obviando la realidad.</p><p>¿ Qué so los años...sino suspiros al viento?</p><p>Cada día, cada minuto,cada segundo es tan vital como necesario; por eso hay que vivir a nuestra manera, nuestra forma, siendo capaces de entender que somos capitanes y grumetes de nuestro vivir.</p><p>Capaces de todo y nada, capaces de disfrutar, entender y asumir nuestra propia responsabilidad de hacer con nuestras vidas cuanto nos plazca, cuanto creamos,cuanto vivamos ,cuanto nos haga felices...</p><p>Asumir nuestro propio rol personal no es tan fácil puesto que el hombre ,muchas de las veces, no sabe que vive, no sabe asumir esta vitalidad ni emplear en algo más útil mas que dejarse llevar por el paso del tiempo.</p><p>Quiero hacer de mi vida, lo que siempre he querido vivir, asumiendo retos, vivencias y enseñanzas.</p><p>No quiero limitar a dejarme arrastrar en el paso matutino, en el ajetreo diario sin que de mi existencia haya hecho algo que valga la pena decir: viví valió la pena puesto que sólo se pasa una única vez por la rueda de la existencial vital.</p><p>Quiero vivir ¡¡¡¡¡¡ esa es mi única certeza.</p><p><br /></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEics6zCJMSJiZMCWPtohdcSur-DXrToScMtaybz2s1XJv8FS2T-qhPA-GwmmVbdy87tiXAFWEhXCuu5kkb1tDgXONLgM7FanNnHAooTTM4VjWnK6zunNhsqrrk4QKZ-IAVb4uigUiOzr8JD1JhQmMLYi0gOnBIRfshfzv87Wk_HT6WHD6MKvQvg1BMno_Pq/s100/2521319199_d4cbbd81e3_t.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="100" data-original-width="75" height="69" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEics6zCJMSJiZMCWPtohdcSur-DXrToScMtaybz2s1XJv8FS2T-qhPA-GwmmVbdy87tiXAFWEhXCuu5kkb1tDgXONLgM7FanNnHAooTTM4VjWnK6zunNhsqrrk4QKZ-IAVb4uigUiOzr8JD1JhQmMLYi0gOnBIRfshfzv87Wk_HT6WHD6MKvQvg1BMno_Pq/w66-h69/2521319199_d4cbbd81e3_t.jpg" width="66" /></a></div><br /><p><br /></p><p> </p><p><br /></p><p><br /></p>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-42513438951979387192020-04-24T08:09:00.000-07:002020-04-24T08:09:00.195-07:00Y la vida comienza una vez más...<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsQqeBpkpE9EofHYMlVZA7q2dGSVNnSeXY8L7g3HQ-b9nIVhaznVKjzoR6Xf46IEgiZf0cMOejbmsdWZXntW5s9NHPCc7hco9mbM0ZiPmPJ0e_n9O2o9AEmS6yZ8ZKWiwtAqZd6rItJMq6/s1600/Cascada-en-Oasis-de-Chebika.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="678" data-original-width="1024" height="211" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsQqeBpkpE9EofHYMlVZA7q2dGSVNnSeXY8L7g3HQ-b9nIVhaznVKjzoR6Xf46IEgiZf0cMOejbmsdWZXntW5s9NHPCc7hco9mbM0ZiPmPJ0e_n9O2o9AEmS6yZ8ZKWiwtAqZd6rItJMq6/s320/Cascada-en-Oasis-de-Chebika.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Mucho hace que la vida ha pasado,sin pausa,sin ritmos, sin sentir ,desde que me alejara de mi misma.<br />
Tiempo que no ha pasado desapercibido puesto que con sus altibajos ha mermado, moldeado mi carácter y mi existir.<br />
<br />
La vida, siempre tan sigilosa,tan rápido y aprensiva...la vida, la misma que me dieron al nacer.<br />
Es ella quien ahora, en pleno 2020, me tiene atrapada, en pausa, y sin ritmo vital , por pura necesidad o exigencia.<br />
<br />
Nos ha traído, a la humanidad en pleno,un mortal virus que ha marcado un antes y un después para la eternidad.<br />
<br />
Trajo en su trayectoria, un elemento vivo, minúsculo pero poderoso que tiene al hombre replegado, confinado,clausurado en su propia casa, en su propio planeta.Un virus que llegó de la nada,silencioso, rápido,guerrero,mortal y conquistador de almas inocentes que ,muchas, han pagado un precio muy alto con sus vidas.Un precio injusto y ajeno a sus voluntades.<br />
De nada sirven los ruegos, las creencias, los propósitos porque este ser "vivo" está destruyendo el don más preciado y grande que hombre alguno recibiera al venir al mundo.<br />
<br />
El hombre, arrogante,orgulloso y altanero que creía que era el dueño de la inmensidad, que había llegado más lejos que la misma existencia, más allá que ningún dios,más allá de la luna, más allá del universo...<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWKeROxouiF_jcHhQVA1tYBeRBXrJ5xK49Ar8M9_J_bTyBYXUE7pdVYClPzo7Mm9ZHtHy0UfGFWe4Bkyd8sXxi7he6Q69irqIN0xXS-dfyj9_-pnu93Xk-0WA4Rr0cT6-D9yyuIuyxoPE8/s1600/IMG_0123.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWKeROxouiF_jcHhQVA1tYBeRBXrJ5xK49Ar8M9_J_bTyBYXUE7pdVYClPzo7Mm9ZHtHy0UfGFWe4Bkyd8sXxi7he6Q69irqIN0xXS-dfyj9_-pnu93Xk-0WA4Rr0cT6-D9yyuIuyxoPE8/s320/IMG_0123.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Y he aquí que se nos ha parado la vida, se nos ha parado el mundo.Encerrados en nuestros mundos internos,con la mirada hacia el cielo y lo desconocido, suplicantes ante esta adversidad, observamos cómo nuestro planeta se regenera, se limpia,se crece, respira y descansa de la mala influencia de la modernidad y ambición del humano.<br />
<br />
El planeta, nuestro planeta, no es sólo nuestro; no es de nuestra sola propiedad.En el viven otros seres en el mar, en el cielo,en la tierra que ,también reclaman su derecho a existir , convivir con los humanos quienes han matado,disminuido,ensuciado sus hábitat en su provecho como si de un dios o dioses fueran merecedores.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwJNxszck1spU6IcsxpwLuLidGr04L0R7LCZWgga6luPUILlviMuZG_2Fj2ZBOtl_TOKbs2VxOQi38QF9-hlTtyvelcJ0Nzk6VvdFVE4JzaQ-2Bss2ioA7Q7lKms_iT2ntR2bCgUjrLfai/s1600/Sea-sunset-sky_1366x768.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="768" data-original-width="1366" height="179" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwJNxszck1spU6IcsxpwLuLidGr04L0R7LCZWgga6luPUILlviMuZG_2Fj2ZBOtl_TOKbs2VxOQi38QF9-hlTtyvelcJ0Nzk6VvdFVE4JzaQ-2Bss2ioA7Q7lKms_iT2ntR2bCgUjrLfai/s320/Sea-sunset-sky_1366x768.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Este virus ha venido para quedarse y recordar al hombre que sólo es una mota de polvo viviente en esta gran inmensidad llamada planeta tierra.<br />
<br />
Y así este globo terráqueo se auto -limpia de enemigos tan destructivos como el propio hombre.<br />
Era necesario este lapsus en la historia,en la humanidad y en la vida misma para comprender que todo tiene un porqué y que cada ciertas décadas, en planeta se resetea en su propia defensa,en su propio derecho.<br />
<br />
Aprende hombre a respetar este gran legado que recibiste al nacer y protégelo como a ti mismo porque sólo eres un elemento más de este maravilloso universo llamado mundo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhXyXFZdzzqX9irK3gWUgCm9n-L0MhBadszPTWv8ViP8uq3ioyszsJlZoGwdKXl8b7SXedVJqJSvUWjuVoQh5MGFP8VNQ92iLhMRNvVfolSXJL4Y5a0aW3S0znz6_q12PSiWwYSFtD4LT2/s1600/IMG-20181229-WA0015.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhXyXFZdzzqX9irK3gWUgCm9n-L0MhBadszPTWv8ViP8uq3ioyszsJlZoGwdKXl8b7SXedVJqJSvUWjuVoQh5MGFP8VNQ92iLhMRNvVfolSXJL4Y5a0aW3S0znz6_q12PSiWwYSFtD4LT2/s320/IMG-20181229-WA0015.jpg" width="240" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-39785272145162160472017-08-02T15:57:00.000-07:002017-08-02T15:57:44.643-07:00<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUluHqcRRZwZ2U0y6wroAexKpgnYFOZUGJ-2oemCh1565xiSHZfAGNQEaC4a1f0xyRbh2UvagP0mb9nMaB5tkapT-yFZSTI5bXZxIe7WxMofRvkHOCovpzi_ZT7G8e4X4OsLy8C5QC-_AI/s1600/hqdefault.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="480" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUluHqcRRZwZ2U0y6wroAexKpgnYFOZUGJ-2oemCh1565xiSHZfAGNQEaC4a1f0xyRbh2UvagP0mb9nMaB5tkapT-yFZSTI5bXZxIe7WxMofRvkHOCovpzi_ZT7G8e4X4OsLy8C5QC-_AI/s320/hqdefault.jpg" width="320" /></a></div>
Aqui estoy, la misma de siempre, pero con un año más.<br />
Un año ¡¡¡ qué fácil es decirlo pero cuánto se tarda en pasarlo.<br />
<br />
Un año repleto de vida,alegrías,llantos,tristezas,penas y esperanzas...da para mucho.<br />
Una ausencia sentida y vivida; necesaria muchas de las veces para asomarse al mundo y comprender lo que siempre he pensado: LA VIDA VALE LA PENA VIVIRLA.<br />
<br />
Porque fácil,fácil no es...llenar cada página de nuestra vida de sabiduría,de grandezas y de experiencia humana.<br />
<br />
Con todas sus penurias y contratiempos,estoy dispuesta a seguir adelante,a comerme el mundo,si puedo...<br />
<br />
¿Me acompañas?<br />
<br />
Saluditos pues ¡¡¡MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-29563123533953896362016-09-18T16:48:00.001-07:002016-09-18T16:48:46.375-07:00http://annamarnau.blogspot.com.es/2012/11/oracion.html?m=1MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-28185110459096890112016-09-18T16:34:00.001-07:002016-09-18T16:34:04.420-07:00http://cronicasinmal.blogspot.com.es/2015/04/belleza-bendicion-de-los-navajo.html?m=1MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-8418295587352823922016-09-18T16:32:00.001-07:002016-09-18T16:32:50.764-07:00http://compartiendoculturas.blogspot.com.es/2010/07/gijer-el-arco-iris.html?m=1MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-73142988173816075342016-09-18T15:50:00.001-07:002016-09-18T15:50:09.650-07:00http://armonicosdeconciencia.blogspot.com.es/2011/12/sabiduria-navajo.html?m=1MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-30355408069607917072016-09-10T05:08:00.001-07:002016-09-10T05:08:45.191-07:00Soldado de Dioshttps://www.elpensante.com/sam-childers-el-reverendo-metralleta/MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-72734824204590103992016-08-29T08:43:00.001-07:002016-08-29T08:43:07.290-07:00 La Fortaleza de Ansite en Santa Lucía de Tirajana<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/7VM-8_7hnN4" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-56282332871347143722016-08-29T08:39:00.001-07:002016-08-29T08:39:14.438-07:00MAH (MADRE) | Tráiler<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/MdUwlehc-Ns" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-35457573970645739492016-08-29T08:37:00.001-07:002016-08-29T08:37:16.300-07:00ANSITE, trailer 2<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/rH7nslyjKrY" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-33464677776279186092016-08-29T08:35:00.001-07:002016-08-29T08:35:10.903-07:00 La Fortaleza de Tirajana<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/BSQmdRvD9aM" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-78604908500299565842016-08-29T08:34:00.001-07:002016-08-29T08:34:15.580-07:00La Fortaleza. Una arqueología de vértigo...Mis origenes<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/nvP7pj8HC3k" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-17464686398474670302016-08-29T08:29:00.001-07:002016-08-29T08:29:27.028-07:00La Fortaleza, donde el tiempo se hizo paisaje<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/MMsOehEwk5M" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-78684213498639920412016-08-29T08:27:00.001-07:002016-08-29T08:27:42.940-07:00Telenoticias 2 TVAC 08 01 2016 La Fortaleza<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/8wZzSxfL3C4" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-10310469366853076402016-08-29T08:23:00.001-07:002016-08-29T08:23:43.761-07:00Últimas excavaciones en La Fortaleza<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/-6bai-P02so" width="480"></iframe>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-29879560567278139792016-08-29T08:21:00.002-07:002016-08-29T08:21:32.140-07:00Cultura Amazigh e identidad étnica en Canarias<h1 style="background-color: white; color: #313131; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 2.5em; font-weight: normal; letter-spacing: -1px; line-height: 38px; margin: 0px; padding: 0px 0px 5px;">
<br /></h1>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Mención aparte merecen los aborígenes de las Islas Canarias como genuina cultura amazigh. Para entender este caso especial, hay que partir de la tesis, ampliamente aceptada, de que todo etnos o grupo étnico es la suma de los aportes genéticos y culturales de anteriores etnias, lo cual significa que las sociedades están en continua recomposición, sumergidas en un proceso continuo de etnogénesis. A veces lenta e imperceptiblemente, otras veces de forma rápida y por eso también algo imperceptiblemente. Para el norte de África hay que decir, en lo tocante a los amazigh, que existe esa etnogénesis y persiste un poderoso sustrato cultural milenario (Camps, 1980; Servier, 1985; Cervelló, 1995). Pero, eso sí, hay que entender este sustrato cultural desde un punto de vista estructural o ahistórico y bajo ningún concepto, esto es, jamás, en sentido histórico.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Desde esta tesitura, a los aborígenes canarios y/o guanches hay que adscribirlos al ámbito de las culturas "amazigh" (berebere) norteafricanas. Y, en virtud de su ubicación geográfica, hay que considerarlos como "bereberes insulares" (G. Alonso, 1993); o más correctamente "amazigh insulares". Sus formas socioculturales, desde una perspectiva morfológica, eran de naturaleza neolítica a la llegada de mallorquines, genoveses, portugueses y castellanos, explicándose estas arcaicas formas socioculturales únicamente por un proceso de involución desencadenado tras desembarcar en las islas y quedar aislados. Sin embargo, hay que decir que desde el punto de vista de su "cultura inercial" (por utilizar la distinción de Alberto Cardín, 1988: 231 y ss.), las culturas aborígenes canarias son innegablemente amazigh, aunque, desde el punto de vista de la "cultura positiva" (Cardín, ibidem), son un caso singular y un extraordinario producto de la precitada involución y readaptación (G. Alonso, 1996).</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUvOyC4V6q32vnUzpFCJW5BJ8SQfEYiTPvAW4kGBzGSAR_C6Lxds2U-NEqALCRT4R-gkFq3Yp0T95gCliv3-i15i_g2UuLRWqup7sJ0D3nSLXKbwwZz7-3UbpqyIy3NpgOuuJLMaSliWEL/s1600/1_big.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUvOyC4V6q32vnUzpFCJW5BJ8SQfEYiTPvAW4kGBzGSAR_C6Lxds2U-NEqALCRT4R-gkFq3Yp0T95gCliv3-i15i_g2UuLRWqup7sJ0D3nSLXKbwwZz7-3UbpqyIy3NpgOuuJLMaSliWEL/s320/1_big.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Dicho con otras palabras, la cultura inercial de los aborígenes de las Islas Canarias sólo se explica por una etnogénesis continental-africana, indisociable de la cultura de ciertos grupos étnicos amazigh que existían hace aproximadamente 2.000 años; posteriormente, su cultura positiva, de corte neolítica, se explica por el aislamiento insular y una adaptación al medioambiente insular en condiciones de incomunicación con el continente africano y, por tanto, del resto de los grupos étnicos amazigh. Lo cual las hace un ejemplo histórico de cultura amazigh o (norte)africana extraordinaria, marginal y cuasi inclasificable (G. Alonso, 1996).</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Además, aceptando una serie de elementos comunes que se dan entre las diferentes islas, existieron significativas especificidades socioculturales que pueden ilustrarse por los diferentes dialectos e idiolectos aborígenes, cuya especificidad fue recogida por los primeros cronistas, o por elementos de la cultura material, como la mayor o menor presencia de epigrafía y grabados rupestres, patrones decorativos de las cerámicas compartidos entre islas, "edificaciones" ajenas a las cuevas, "momificaciones" funerarias, industria lítica u otras evidencias arqueológicas.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Las dificultades de explicación para esta problemática vienen dadas por el desconocimiento de las circunstancias de la arribada de los primeros pobladores. Hoy por hoy no sabemos ni cómo, ni cuándo, ni por qué aquellos amazigh desembarcaron en las islas Canarias. Las evidencias y conclusiones arqueológicas del tipo de la cerámica, la epigrafía en tifinagh, o del tipo antropológico-físicas como tipologías craneales o el grupo sanguíneo, o del tipo lingüístico-toponímicas son irrebatibles: estamos ante una cultura amazigh (bereberes) (González Antón y Tejera Gaspar, 1987 y 1990; Rafael Muñoz, 1994). Algo que, por lo demás, ya adelantaron argumentadamente en el siglo pasado los franceses Sabine Berthelot (1980) y René Vernau (1891).</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Sin embargo, lo paradójico del problema reside en una cuestión difícil de resolver: si las dataciones con C-14 disponibles hoy por hoy no van más allá del siglo I antes de Cristo (BP), las tipologías de ciertos patrones cerámicos tienen una antigüedad, en el norte de Africa y en especial el Magreb, en torno al II milenio antes de Cristo (bp), como mínimo. Y también estaría la cuestión, señalada por la antropología física, que constata dos tipos humanos en las Canarias prehispánicas: cromañoide (Mechta) y mediterranoide; Gabriel Camp (1994) también constata estos dos tipos humanos para el actual Magreb.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Así pues, tanto a los aborígenes canarios como a los distintos grupos étnicos amazigh del norte de África y Sahara hay que entenderlos, desde el punto de vista cultural, como un producto de "frontera" que comparten, en determinados elementos, un idéntico sustrato cultural. Y su antigüedad histórica y su complejidad étnica no pueden ser entendidas sin tener en cuenta, obligatoriamente, la confluencia e interrelación conocida por los contactos interétnicos habidos entre grupos del mundo mediterráneo (Península Ibérica, Próximo Oriente, Sicilia, Malta, etc.) con otros grupos del mundo del Africa subsahariana, más que el meramente sahariano; unos grupos, estos, que el lector puede conocer en F. Iniesta (1989 y 1992). En concreto, las tradicionales culturas africanas que se desarrollaron durante milenios en el espacio geográfico "sudanés" , cuyo eje iría desde el lago Chad hasta las tierras bañadas por las aguas más septentrionales de los ríos Senegal y Níger. Una doble y disímil influencia ésta, norte-sur, que es la que ha estado mediatizando, siempre de forma distinta según la época y las circunstancias, los distintos procesos de etnogénesis fraguados históricamente en torno al latente núcleo clásico de la cultura Amazigh. Sin olvidar que los rasgos y/o componentes fundamentales para describir este clasicismo cultural hay que irlos a buscar, obligatoriamente, tan pronto a las Islas Canarias como a Timbuctú o Gao, o al Hoggar, el Tassili, el Air, la Kabilia, el Rif, Bilma, Egipto o tantos otros lugares de África.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Por eso, la actual lucha canaria tiene sus referentes más cercanos en Senegal o entre los bachama de Nigeria, algunas cerámicas de Gran Canaria recuerdan las de la Kabilia argelina, el dios achamón de los guanches se vincula al amón egipcio, el tifinagh de la isla del Hierro tiene su parangón vivo y moderno en el Hoggar y otros lugares del Sahara, la cueva pintada de Galdar en Gran Canaria tiene parecidos motivos decorativos que algunos fondos ante los que habla el líder libio Gadaffi (triangulares en rojo y negro), Bilma es un topónimo del Níger y de Tenerife, o, para acabar, la isla de la Gomera, el peñón español frente a la costa marroquí de nombre Vélez de la Gomera y la tribu rifeña de los Gomara (de las estribaciones del Rif) están extrañamente hermanados. En todos los casos mencionados, obviamente, se está aludiendo a elementos culturales de filiación amazigh suficientemente contrastados.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; margin-bottom: 15px;">
Y esta introducción no podría acabar sin antes recordar que España, como realidad sociocultural, también ha sido construida por los amazigh. No sólo la España musulmana ha sido amazigh, ya desde el año 711, pues Tarik debe ser uno de los amazigh más famosos de nuestra historia, así como en lo colectivo lo fueron los almohades o los almorávides. Algo más lejos, los aborígenes de las islas Canarias también lo fueron; como amazigh son también muchas palabras del castellano, como jinete o guanche, o muchos de los marroquíes que trabajan en la actualidad legalmente en España, o muchos de los que cruzan el estrecho de Gibraltar en patera. Y, evidentemente, muchos de los españoles que residen en Melilla son amazigh, lo cual nos remite a una realidad, no por minoritaria menos importante: el tarifit del Rif, una de las lenguas amazigh más hablada, tiene derecho a ser co-oficial en Melilla, con el mismo estatus que puedan tener el catalán, el gallego o el euzkera. Acaso por cosas como las precitadas, don Miguel de Unamuno dijo que España era un país bereber.</div>
MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-74201480249739889692016-08-29T08:00:00.001-07:002016-08-29T08:00:35.512-07:00Volviendo en mí.Existen etapas en la vida en la que es necesario una retirada,un retiro personal,para encontrarnos con nosotros mismos y poner las cosas en orden.<br />
<br />
Este es el motivo por el que he estado todo este tiempo en impás ,ausente...no sin olvidarme de mi blog y de mis cosas, mis pensamientos,mis gustos,mis ideas, mis amigos,mis conocidos,mis seguidores...<br />
<br />
Son épocas en las que uno permanece como sometida en un pozo sin fondo,en un limbo del existir ,viviendo contra corriente,dejándose fluir contra el tiempo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgj529-bEVMzaFWsU8vHd5oxG82hEoa74fsFEVoKG3IROXYv26xC9YYbQTs98mnl4PEH3p_sZOqtDrT6lcGbOl2RIOkaMtEm5pqReC_4diUSQSZawSaX5r6aOJYNgkjwhv1mU4ngP8atfKi/s1600/IMGP0522.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgj529-bEVMzaFWsU8vHd5oxG82hEoa74fsFEVoKG3IROXYv26xC9YYbQTs98mnl4PEH3p_sZOqtDrT6lcGbOl2RIOkaMtEm5pqReC_4diUSQSZawSaX5r6aOJYNgkjwhv1mU4ngP8atfKi/s320/IMGP0522.JPG" width="240" /></a></div>
<br />
<br />
Pero al final siempre termina una por resurgir a la vida,a la verdad,a la normalidad porque la vida continúa y somos parte de ella;así que, aquí estoy blog mio para compartir contigo todo lo que mi corazón siente,vive,piensa y desea.<br />
<br />
Aquí vuelvo ¡¡¡<br />
<br />
<br />MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-57892898456530653072016-08-29T07:42:00.001-07:002016-08-29T07:42:27.391-07:00El valor de una Foto...<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">El valor de una Foto, no deja de ser más que el más sencillo homenaje a dos mujeres más de un pueblo cuyas
historias podrían ser las de cualquieras otras que vivieran en su época de
posguerra en Canarias.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Pero, más allá del perfil de una cara, es este el testimonio
de un hecho familiar que era conocido a todas luces menos para los integrantes
de un núcleo familiar de este pueblo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">La vida truncada de Madre e Hija sin mayor culpa que ser
jóvenes y de clase pobre .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">73 años atrás ,la historia se inicia en la persona de una
chica humilde de 16 años. Empleada de
hogar interna que entró a trabajar en la casa de un conocido señorito ricachón
de pueblo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Tras su llegada a tan noble casa y , transcurrido un corto
tiempo, fue devuelta a su domicilio paterno ,según el señorito, porque le
escupía y tenía unas reacciones extrañas.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">De regreso al hogar y tras el paso de unos meses, su humilde
padre ( simple labrador de la zona de La Lechuza) comprobó el motivo de la
“devolución de su hija”: un embarazo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">El padre acudió a dar cuentas al señorito quien ante el
requerimiento de una explicación sólo dio una callada por respuesta.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">La joven al dar a luz a una niña, y tras meses de sufrimiento
por su embarazo, enloqueció y rechazó de inicio a su hija.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Dos mujeres quedaron marcadas de por vida por un acto tan vil
y cobarde de un ser que no tiene calificativo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">De haber transcurrido estos hechos en estos tiempos, al buen
señorito se le hubiera demandado por
violación de una menor y obligado al
reconocimiento del apellido de su bastarda.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Su esposa, conocedora y cómplice de este acto, calló el
inhumano fallo de su esposo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Dignísimo empresario, dignísimo padre de familia, dignísimo
“caballero”…tan digno que no se merece ser llamado padre.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Esa hija perdida a la suerte del azar, creció al amparo y
apellidos de su madre y abuelos maternos, única familia reconocida aunque ,todos los que conocieron su historia, vecinos y allegados, la apodaban:
LA MARTELA.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Esa era su herencia ,una paternidad nunca y jamás reconocida
para afrenta de tan digna familia acaudalada para sus tiempos.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Entre internado de monjas y sus abuelos pudo crecer físicamente , pasando muchas
miserias ,penas, desconsuelos y hambre .Un día de Reyes como regalo del
convento recibió un bocadillo con mantequilla porque los hijos no reconocidos
no tenían derecho a más.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Su madre , nunca se casó. Internamente sentía un rechazo a
los hombres, de hecho en otra etapa de su vida volvió a sufrir ataques de
locura…un dolor y un daño que nunca se mereció pues le arrebataron su juventud
y su vida. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Trabajó como asistenta en una noble casa donde los señores comprendieron
y arroparon su pena siendo para ellos como parte de su propia familia; afecto
que llegó hasta sus nietos , cosa que les estaremos eternamente agradecidos:
Señores Cabrera.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">La hija María creció y trabajó de lo único que podía saber,
como asistenta en casa de señoritos. Tuvo la suerte de poder casarse y formar
su propia familia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Sus hijos siempre hemos sabido la verdad de su historia y
jamás hemos necesitado el cariño de un ser llamado abuelo, por su parte, pero
más mamá añoró en algunos momentos de su
vida de tener ese apoyo, cariño y presencia de un padre que nunca tuvo .<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgk06djRBtY6em4jDScRt4PDddTmXYjoeqVsnIPUBekI5PyBh7xQOLI9ZsFovmry0XYA-TcRnQk36hw30LI7xJHt1DULs81A7qODoJlJEtzwq0ZNVKsC1N69OIky6hqOrH3vdSUBwYd6IEe/s1600/imagesCAXUPGH7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgk06djRBtY6em4jDScRt4PDddTmXYjoeqVsnIPUBekI5PyBh7xQOLI9ZsFovmry0XYA-TcRnQk36hw30LI7xJHt1DULs81A7qODoJlJEtzwq0ZNVKsC1N69OIky6hqOrH3vdSUBwYd6IEe/s1600/imagesCAXUPGH7.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Hoy en día mamá no desea más que ponerle cara a ese
hombre del que decían en el pueblo, que
se parecía a Jorge Negrete.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">No quiere nada de el. Ella pudo hacer su vida, hacer su
propia familia y entregarnos todo el amor que a ella le fue negado.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Tiempo hubo de poder llegar a el, pero no dinero pues un
pleito y pruebas de paternidad tenían su coste y faltaban los medios.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Calificativos le podríamos dar muchos pero dejemos que sea la
justicia divina a quien de cuentas de su vil acción.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Este es y será el único intento de conseguir una foto, que se ha tenido y tendremos
hacia los integrantes de esa familia sólo con este deseo muy peculiar de una
hija no amada, no deseada y despreciada por ese hombre.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Hombre que mientras el comía en su mesa rodeado de sus hijos
un buen potaje caliente ,en un colegio de monjas ,su hija separaba los gorgojos
del mismo potaje para poder subsistir ,o pedía con las monjas un simple plátano
verde para comer, paradoja de la vida.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Tal canallesca, vileza humana, no tiene perdón de Dios, pero
que sea el quien le juzgue.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">El rompió un eslabón en un árbol genealógico familiar
destrozando la vida de 2 mujeres de un pueblo, mujeres anónimas y sufridoras de
un destino injusto y cruel. Mujeres tan
válidas como cualquiera del pueblo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 18.6667px; line-height: 21.4667px;">YO</span></div>
MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-66190204578525572782016-08-29T07:25:00.000-07:002016-08-29T07:25:13.892-07:00Historia del Dialecto Canario-Amazigh<br />
<br />
<h1 class="firstHeading" id="firstHeading" lang="es" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: 1px solid rgb(170, 170, 170); font-family: "Linux Libertine", Georgia, Times, serif; font-size: 1.8em; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 0.25em; overflow: visible; padding: 0px;">
Dialecto canario</h1>
<div class="mw-body-content" id="bodyContent" style="color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 0.875em; line-height: 1.6; position: relative; z-index: 0;">
<div id="contentSub" style="color: #545454; font-size: 11.76px; line-height: 1.2em; margin: 0px 0px 1.4em 1em; width: auto;">
</div>
<div class="mw-jump" id="jump-to-nav" style="-webkit-user-select: none; height: 0px; margin-bottom: 1.4em; margin-top: -1.4em; overflow: hidden; zoom: 1;">
<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#mw-head" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;"></a><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#p-search" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;"></a></div>
<div class="mw-content-ltr" dir="ltr" id="mw-content-text" lang="es" style="direction: ltr;">
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13.16px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 222px;">
<a class="image" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dialects_of_Spanish_in_Africa.png" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="1872" data-file-width="1992" height="207" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Dialects_of_Spanish_in_Africa.png/220px-Dialects_of_Spanish_in_Africa.png" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Dialects_of_Spanish_in_Africa.png/330px-Dialects_of_Spanish_in_Africa.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Dialects_of_Spanish_in_Africa.png/440px-Dialects_of_Spanish_in_Africa.png 2x" style="border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="220" /></a><div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12.3704px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Dialects_of_Spanish_in_Africa.png" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Aumentar"></a></div>
El español en África.</div>
</div>
</div>
<table class="infobox_v2 noprint" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); clear: right; color: black; float: right; font-size: 12.6px; line-height: 1.5em; margin: 0.5em 0px 0.5em 1.5em; padding: 3px; width: 250px;"><tbody>
<tr><td class="mbox-image" style="padding: 7px; vertical-align: middle;"><div class="center" style="text-align: center; width: 45px;">
<div class="floatnone" style="margin-left: auto; margin-right: auto;">
<img alt="" data-file-height="128" data-file-width="128" height="45" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gnome-speakernotes.svg/45px-Gnome-speakernotes.svg.png" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gnome-speakernotes.svg/68px-Gnome-speakernotes.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gnome-speakernotes.svg/90px-Gnome-speakernotes.svg.png 2x" style="border: none; margin-left: auto; margin-right: auto; vertical-align: middle;" width="45" /></div>
</div>
</td><td class="mbox-text" style="vertical-align: top;"><table style="background-color: transparent; border-collapse: collapse; font-size: 12.6px; margin: 0px; padding: 0px; width: 184px;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 11.97px; line-height: 1.1em; padding: 5px; vertical-align: top;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Habla_canaria_elcloquidopuntocom.ogg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Archivo:Habla canaria elcloquidopuntocom.ogg">Muestra de habla canaria</a></td></tr>
<tr><td style="font-size: 11.97px; line-height: 1.1em; padding: 0.4em 4px 0.4em 0px; vertical-align: top;"><div class="mediaContainer" style="position: relative; width: 180px;">
<div class="mwPlayerContainer k-player" style="background: rgb(0, 0, 0); color: white; height: 20px; position: relative; width: 180px;">
<div class="videoHolder" style="bottom: 0px; left: 0px; overflow: hidden; position: absolute; right: 0px; top: 0px;">
<div class="mwEmbedPlayer" id="mwe_player_0" style="height: 20px; left: 0px; overflow: hidden; position: absolute; top: 0px; width: 180px;">
<img class="playerPoster" src="data:image/png,%89PNG%0D%0A%1A%0A%0DIHDR%01%01%08%02%90wS%DE%01sRGB%AE%CE%1C%E9%09pHYs%0B%13%0B%13%01%9A%9C%18%07tIME%07%DB%0B%0A%17%041%80%9B%E7%F2%19tEXtCommentCreated%20with%20GIMPW%81%0E%17%0CIDAT%08%D7c%60%60%60%04%01'4'%0AIEND%AEB%60%82" style="border: none; bottom: 0px; height: 20px; left: 80px; position: absolute; right: 0px; top: 0px; vertical-align: middle; width: 20px;" /></div>
<div class="play-btn-large" style="background: url("/w/extensions/TimedMediaHandler/MwEmbedModules/EmbedPlayer/resources/skins/kskin/images/ksprite.png?3c85d") 0px -433px no-repeat; border: none; cursor: pointer; height: 55px; left: 90px; margin-left: -35px; margin-top: -27.5px; position: absolute; top: 10px; width: 70px;" title="Reproducir clip">
</div>
</div>
<div class="ui-state-default ui-widget-header ui-helper-clearfix control-bar block" style="background: url("/w/extensions/TimedMediaHandler/MwEmbedModules/EmbedPlayer/resources/skins/kskin/images/ksprite.png?3c85d") 0px -81px repeat-x; border-bottom-color: rgb(200, 200, 200); border-bottom-style: solid; border-left-color: rgb(200, 200, 200); border-left-style: solid; border-width: 0px 0px 1px 1px; bottom: 0px; color: #555555; font-family: arial, sans-serif; font-size: 11px; font-stretch: normal; height: 20px; left: 0px; line-height: normal; margin-top: 0px; padding: 2px 0px 0px 6px; position: absolute; right: 0px; z-index: 2; zoom: 1;">
<div class="ui-state-default ui-corner-bl rButton k-options" style="background: url("data:image/png; border-bottom-left-radius: 3px; border: 1px solid rgb(174, 208, 234); color: #2779aa; cursor: pointer; float: right; font-family: "Lucida Grande", "Lucida Sans", Arial, sans-serif; height: 21px; list-style: none outside none; margin-right: 0px; margin-top: -2px; padding: 0px; position: relative; text-align: center; text-transform: uppercase; width: 50px;" title="Opciones de reproductor">
<span style="position: relative; top: 4px;">MENÚ</span></div>
<div class="ui-slider ui-slider-horizontal rButton volume-slider ui-widget ui-widget-content ui-corner-all" style="background: none 0px 0px repeat scroll transparent !important; border-radius: 5px !important; border: medium none; cursor: pointer; direction: ltr; float: right; font-family: sans-serif; font-size: 0.8em; height: 16px; list-style: none outside none; margin-top: 2px; padding: 0px; position: relative; width: 20px; z-index: 1503;">
<div class="ui-slider-range ui-widget-header ui-slider-range-min" style="background: url("/w/extensions/TimedMediaHandler/MwEmbedModules/EmbedPlayer/resources/skins/kskin/images/ksprite.png?3c85d") -66px -306px repeat-x scroll transparent !important; border: 0px; color: #222222; font-size: 0.7em; font-weight: bold; height: 17px; left: 0px; position: absolute; top: 0px; width: 16px; z-index: 1;">
</div>
<a class="ui-slider-handle ui-state-default ui-corner-all" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#" style="background: none 0px 0px repeat scroll transparent; border-radius: 5px !important; border: medium none; color: #2779aa; cursor: default; display: block; height: 18px; left: 16px; margin: -3px 5px 0px -1px; position: absolute; text-decoration: none; top: -0.3em; width: 8px; z-index: 2;"></a></div>
<div class="ui-state-default ui-corner-all ui-icon_link rButton volume_control" style="background: url("data:image/png; border-radius: 5px !important; border: 0px; color: #2779aa; cursor: pointer; float: right; height: 16px; list-style: none outside none; margin-right: 2px; margin-top: 2px; padding: 0px; position: relative; width: 16px;" title="Control de volumen">
<span class="ui-icon ui-icon-volume-on" style="background: url("/w/extensions/TimedMediaHandler/MwEmbedModules/EmbedPlayer/resources/skins/kskin/images/ksprite.png?3c85d") 0px -48px no-repeat scroll transparent; display: block; height: 16px; left: 0.2em; margin: -8px 5px 0px 0px; overflow: hidden; position: absolute; right: auto; text-indent: -99999px; top: 8px; width: 16px; zoom: 1;"></span></div>
<div class="ui-widget time-disp" style="border: medium none; display: inline; float: right; font-stretch: normal; line-height: 20px; overflow: hidden; width: 39px;">
0:00</div>
<div class="ui-state-default ui-corner-all ui-icon_link lButton play-btn" style="background: url("data:image/png; border-radius: 5px !important; border: 0px; color: #2779aa; cursor: pointer; float: left; height: 16px; list-style: none outside none; margin: 2px; padding: 0px; position: relative; width: 19px;" title="Reproducir clip">
<span class="ui-icon ui-icon-play" style="background: url("/w/extensions/TimedMediaHandler/MwEmbedModules/EmbedPlayer/resources/skins/kskin/images/ksprite.png?3c85d") 0px 0px no-repeat; display: block; height: 16px; left: 0.2em; margin: -8px 5px 0px 0px; overflow: hidden; position: absolute; right: auto; text-indent: -99999px; top: 8px; width: 16px; zoom: 1;"></span></div>
</div>
</div>
</div>
</td></tr>
<tr><td style="font-size: 11.34px; line-height: 1.1em; padding: 0px 4px 0.5em 0px; vertical-align: top;">Cedido por <a class="external autonumber" href="http://elcloquido.com/" rel="nofollow" style="background: linear-gradient(transparent, transparent) right center no-repeat, url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20width%3D%2212%22%20height%3D%2212%22%3E%3Cpath%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%2306c%22%20d%3D%22M1.5%204.518h5.982V10.5H1.5z%22%2F%3E%3Cpath%20d%3D%22M5.765%201H11v5.39L9.427%207.937l-1.31-1.31L5.393%209.35l-2.69-2.688%202.81-2.808L4.2%202.544z%22%20fill%3D%22%2306f%22%2F%3E%3Cpath%20d%3D%22M9.995%202.004l.022%204.885L8.2%205.07%205.32%207.95%204.09%206.723l2.882-2.88-1.85-1.852z%22%20fill%3D%22%23fff%22%2F%3E%3C%2Fsvg%3E"); color: #663366; padding-right: 13px; text-decoration: none;">[2]</a></td></tr>
<tr><td style="vertical-align: top;"></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="vertical-align: top;"><hr style="background-color: #aaaaaa; border: 0px; color: #aaaaaa; height: 1px; margin: 0.2em 0px;" />
<div class="problemas_sonido" style="font-size: smaller; line-height: 1.1em; text-align: center;">
<br /></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
El <b>dialecto canario</b> o <b>habla canaria</b> es la modalidad del español propia y convencional de las <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Islas_Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Islas Canarias">Islas Canarias</a>, utilizada por los aproximadamente dos millones de hablantes del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">español</a> que habitan dicho archipiélago <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Oc%C3%A9ano_Atl%C3%A1ntico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Océano Atlántico">atlántico</a>. Se trata de una variedad dialectal encuadrada dentro de lo que se ha llamado "modalidad atlántica", similar a las de la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="América">América</a>hispanohablante, y también a las del sur de la península ibérica, especialmente Andalucía occidental.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
La situación geográfica de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a>, que ha convertido al archipiélago en un histórico lugar de paso y puente entre culturas, ha motivado la presencia de términos de origen inglés, francés o árabe, así como de procedencia americana. También los pueblos <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Abor%C3%ADgenes_canarios" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Aborígenes canarios">aborígenes canarios</a> que poblaron las islas con anterioridad a su conquista dejaron su impronta en el vocabulario isleño.<sup class="reference" id="cite_ref-1" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">1</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
El dialecto más similar al canario, dado el vínculo histórico entre ambas zonas, es el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Español caribeño">dialecto caribeño</a>, hablado en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cuba" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cuba">Cuba</a>,<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Puerto_Rico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Puerto Rico">Puerto Rico</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica_Dominicana" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="República Dominicana">República Dominicana</a>, la costa del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mar_Caribe" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Mar Caribe">Mar Caribe</a>: <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Venezuela" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Venezuela">Venezuela</a>, el norte de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Colombia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Colombia">Colombia</a> y <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Panam%C3%A1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Panamá">Panamá</a>. Además, léxicamente, el dialecto canario está ampliamente influenciado por el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_portugu%C3%A9s" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma portugués">idioma portugués</a>, del que deriva cierta parte de su léxico.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
</div>
<div class="toc" id="toc" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); display: table; font-size: 13.3px; padding: 7px; zoom: 1;">
<div id="toctitle" style="direction: ltr; text-align: center;">
<h2 style="background: none; border: none; color: black; display: inline; font-size: 13.3px; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
Índice</h2>
<span class="toctoggle" style="-webkit-user-select: none; font-size: 12.502px;"> [<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#" id="togglelink" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">ocultar</a>] </span></div>
<ul style="list-style-image: none; list-style-type: none; margin: 0.3em 0px; padding: 0px;">
<li class="toclevel-1 tocsection-1" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Origen_y_desarrollo_hist.C3.B3rico" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">1</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Origen y desarrollo histórico</span></a></li>
<li class="toclevel-1 tocsection-2" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Principales_rasgos_f.C3.B3nicos_y_gramaticales" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Principales rasgos fónicos y gramaticales</span></a><ul style="list-style-image: none; list-style-type: none; margin: 0px 0px 0px 2em; padding: 0px;">
<li class="toclevel-2 tocsection-3" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Seseo_generalizado" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.1</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Seseo generalizado</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-4" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Aspiraci.C3.B3n_de_la_.22s.22_al_final_de_s.C3.ADlaba" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.2</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Aspiración de la "s" al final de sílaba</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-5" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Aspiraci.C3.B3n_del_sonido_.22j.22" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.3</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Aspiración del sonido "j"</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-6" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Uso_preferente_del_pret.C3.A9rito_indefinido" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.4</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Uso preferente del pretérito indefinido</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-7" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Ausencia_del_vosotros_y_formas_adjuntas._Ustedes" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.5</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Ausencia del vosotros y formas adjuntas. Ustedes</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-8" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Generalizaci.C3.B3n_del_diminutivo_.22-ito.22" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.6</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Generalización del diminutivo "-ito"</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-9" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Pronunciaci.C3.B3n_sonorizada_y_adherente_de_la_.22ch.22" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.7</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Pronunciación sonorizada y adherente de la "ch"</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-10" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Pronunciaci.C3.B3n_de_la_.22h.22_inicial" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">2.8</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Pronunciación de la "h" inicial</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1 tocsection-11" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#El_l.C3.A9xico_canario" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">3</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">El léxico canario</span></a><ul style="list-style-image: none; list-style-type: none; margin: 0px 0px 0px 2em; padding: 0px;">
<li class="toclevel-2 tocsection-12" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Canarismos_procedentes_del_espa.C3.B1ol_y_sus_dialectos" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">3.1</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Canarismos procedentes del español y sus dialectos</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-13" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Canarismos_procedentes_del_castellano_antiguo_o_arca.C3.ADsmos" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">3.2</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Canarismos procedentes del castellano antiguo o arcaísmos</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-14" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Canarismos_procedentes_de_idiomas_distintos_al_espa.C3.B1ol" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">3.3</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Canarismos procedentes de idiomas distintos al español</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1 tocsection-15" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#V.C3.A9ase_tambi.C3.A9n" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">4</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Véase también</span></a></li>
<li class="toclevel-1 tocsection-16" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Referencias" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">5</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Referencias</span></a><ul style="list-style-image: none; list-style-type: none; margin: 0px 0px 0px 2em; padding: 0px;">
<li class="toclevel-2 tocsection-17" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Bibliograf.C3.ADa" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">5.1</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Bibliografía</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-18" style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#Enlaces_externos" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><span class="tocnumber" style="display: table-cell; padding-left: 0px; padding-right: 0.5em; text-decoration: inherit;">5.2</span><span class="toctext" style="display: table-cell; text-decoration: inherit;">Enlaces externos</span></a></li>
</ul>
</li>
</ul>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: 1px solid rgb(170, 170, 170); color: black; font-family: "Linux Libertine", Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Origen_y_desarrollo_hist.C3.B3rico">Origen y desarrollo histórico</span></h2>
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13.16px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 302px;">
<a class="image" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="624" data-file-width="762" height="246" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png/300px-Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png/450px-Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png/600px-Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png 2x" style="border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="300" /></a><div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12.3704px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Espa%C3%B1ol_Espa%C3%B1a_dialectos.png" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Aumentar"></a></div>
Dialectos del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">español</a> en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1a" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="España">España</a>.</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13.16px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 302px;">
<a class="image" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o.png" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="313" data-file-width="318" height="295" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o.png/300px-Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o.png" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o.png 1.5x" style="border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="300" /></a><div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12.3704px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o.png" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Aumentar"></a></div>
Variedades del español del Caribe.</div>
</div>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
El <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">español</a> es el idioma que se habla en las Islas Canarias después de la <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Conquista_de_Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Conquista de Canarias">conquista</a> por parte de la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Corona_de_Castilla" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Corona de Castilla">Corona de Castilla</a> en el siglo XV, un proceso que se inició en 1402 en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lanzarote" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lanzarote">Lanzarote</a> y finalizó en 1496 con la conquista de<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tenerife" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tenerife">Tenerife</a>.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Con anterioridad a la conquista y colonización europeas, las islas estuvieron pobladas por los llamados pueblos<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Abor%C3%ADgenes_canarios" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Aborígenes canarios">aborígenes canarios</a>, conocidos popularmente como <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Abor%C3%ADgenes_canarios" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Aborígenes canarios">"guanches"</a>, que hablaban diversas <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenguas_bereberes" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lenguas bereberes">variedades bereberes</a>, para referirse a las cuales algunos lingüistas utilizan el término <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenguas_guanches" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lenguas guanches">bereber insular</a> (o amazigh insular). De estas lenguas derivan algunos términos incorporados a la variedad canaria actual, fundamentalmente referidos al mundo del pastoreo, la flora, la fauna y sobre todo en la toponimia insular.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
La primera fase de la conquista fue llevada a cabo por <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Normandos" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Normandos">normandos</a>, capitaneados por <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Juan_de_Bethencourt" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Juan de Bethencourt">Juan de Bethencourt</a>, quien a su vez se había hecho vasallo del rey <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Enrique_III_de_Castilla" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Enrique III de Castilla">Enrique III de Castilla</a>. De esta presencia normanda se derivan algunos términos de origen francés incorporados al canario. Posteriormente, la <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Corona_castellana" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Corona castellana">corona castellana</a> se hace cargo de manera directa del proceso de conquista, por lo que las expediciones partieron, principalmente, de puertos de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Andaluc%C3%ADa" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Andalucía">Andalucía</a>, de manera que los andaluces constituyeron una parte importante de los repobladores en las islas; por esta razón la variante meridional del idioma español fue la que se implantó en Canarias tras su colonización. La colonización constituye un proceso de aculturación y <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sustituci%C3%B3n_ling%C3%BC%C3%ADstica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sustitución lingüística">sustitución lingüística</a>, en virtud del cual las lenguas aborígenes desaparecieron casi por completo del archipiélago <span class="cita-requerida">en dos o tres siglos</span><sup style="line-height: 1em;">[<i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Verificabilidad" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Wikipedia:Verificabilidad">cita requerida</a></i>]</sup>, y perduraron solo algunos términos aparte de las referencias que encontramos en fuentes históricas como las crónicas.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
También llegó a las islas un importante contingente colonizador procedente de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Portugal" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Portugal">Portugal</a>, que en algunas zonas llegaba a ser superior al castellano y andaluz, especialmente durante el período en que el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Portugal" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Reino de Portugal">reino de Portugal</a>estuvo integrado en la llamada <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Portugal_bajo_la_Casa_de_Austria" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Portugal bajo la Casa de Austria">Unión ibérica</a>. En el norte de la Isla de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_Palma" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="La Palma">La Palma</a> probablemente todavía se hablaba un dialecto insular del portugués o un <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pidgin" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pidgin">pidgin</a> a inicios del siglo XX. <sup style="line-height: 1em;">[<i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Verificabilidad" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Wikipedia:Verificabilidad">cita requerida</a></i>]</sup> El portugués es el idioma que más vocablos ha dejado en la variedad canaria del castellano.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Desde el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Primer_viaje_de_Col%C3%B3n" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Primer viaje de Colón">primer viaje</a> de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Crist%C3%B3bal_Col%C3%B3n" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cristóbal Colón">Cristóbal Colón</a> a América, que zarpó de la isla canaria de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_Gomera" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="La Gomera">La Gomera</a> en 1492, Canarias se convirtió en el lugar de paso entre las dos orillas del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Oc%C3%A9ano_Atl%C3%A1ntico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Océano Atlántico">Atlántico</a>, por lo que las islas influyeron decisivamente en la formación de algunas variedades del español habladas en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="América">América</a>. Es importante recordar la influencia canaria en el desarrollo del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1ol_caribe%C3%B1o" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Español caribeño">español caribeño</a> hablado en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cuba" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cuba">Cuba</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Puerto_Rico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Puerto Rico">Puerto Rico</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Venezuela" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Venezuela">Venezuela</a> y<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica_Dominicana" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="República Dominicana">República Dominicana</a> debido a los miles de canarios que emigraron a esos territorios durante la época colonial. Durante este periodo se produjeron importantes fundaciones por parte de canarios en el llamado<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Nuevo_Mundo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Nuevo Mundo">Nuevo Mundo</a>, como es el caso de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Montevideo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Montevideo">Montevideo</a>, en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Uruguay" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Uruguay">Uruguay</a>, o San Antonio de Texas en los actuales <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Estados Unidos">Estados Unidos</a>. En el Estado de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Luisiana" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Luisiana">Luisiana</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Estados Unidos">Estados Unidos</a>, se concentra una colonia de descendientes de emigrantes <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Islas_Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Islas Canarias">canarios</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Isle%C3%B1os" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Isleños">isleños</a> que siguen manteniendo el canario como <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lengua_vern%C3%A1cula" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lengua vernácula">lengua vernácula</a>. La emigración de canarios a América continuó con posterioridad a la independencia de las colonias españolas en ese continente, fundamentalmente con destino a <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cuba" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cuba">Cuba</a> y posteriormente a<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Venezuela" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Venezuela">Venezuela</a>, donde la emigración canaria se produjo hasta épocas muy recientes, los años 70 del siglo XX. Todo esto produjo una huella cultural y lingüística tanto de Canarias sobre dichos países americanos como a la inversa, al volver parte de los canarios.</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: 1px solid rgb(170, 170, 170); color: black; font-family: "Linux Libertine", Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Principales_rasgos_f.C3.B3nicos_y_gramaticales">Principales rasgos fónicos y gramaticales</span></h2>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Seseo_generalizado">Seseo generalizado</span></h3>
<div class="noprint AP rellink" style="font-style: italic; margin-bottom: 0.5em; padding-left: 1.6em;">
<span style="font-size: 12.32px;">Artículos principales:</span> <span style="font-style: normal;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Seseo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Seseo">Seseo</a></span> <span style="font-size: 12.32px;">y</span> <span style="font-style: normal;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reajuste_de_las_sibilantes_del_idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Reajuste de las sibilantes del idioma español">Reajuste de las sibilantes del idioma español</a></span>.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Consiste en pronunciar <i>za-ce-ci-zo-zu</i> de manera idéntica a <i>sa-se-si-so-su</i>. Por ejemplo: el nombre propio <i>Cecilia</i> sonaría idéntico a <i>Sesilia</i>. Se trata de un rasgo fonético que se da en toda Canarias, aunque también en amplias áreas de Andalucía, Extremadura y toda América. Este seseo es el resultado de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reajuste_de_las_sibilantes_del_idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Reajuste de las sibilantes del idioma español">cambios fonéticos en las sibilantes</a> del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1ol_medio" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Español medio">español medio</a> entre los siglos XVI y XVII.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Aspiraci.C3.B3n_de_la_.22s.22_al_final_de_s.C3.ADlaba">Aspiración de la "s" al final de sílaba</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
La "s" se pronuncia como "h" aspirada al final de cada palabra o ante consonante: "Lah mohcah" en vez de "las moscas". Este rasgo fónico es común en la práctica totalidad de los hablantes del dialecto canario, a excepción de la isla de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/El_Hierro" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="El Hierro">El Hierro</a>, donde se conserva de manera bastante habitual la pronunciación de la "s" al final de sílaba. Este rasgo es común con la mitad Sur de la península Ibérica, y con zonas costeras iberoamericanas. En algunas ocasiones o en palabras concretas, como ocurre con "ojos", para facilitar la pronunciación y la identificación del vocablo, la pronunciación de la "s" final de la palabra se solapa a la vocal que inicia la palabra siguiente: se dice "lo'sojoh" por "los ojos" o "mi'sojoh" por "mis ojos", como ocurre en Andalucía, que si no se diría "lohohoh" o "mihohoh" por el añadido de la jota aspirada más las dos eses, lo que haría complicar el entendimiento y su vocalización. A veces, más bien el uso por algunos o en conversaciones a nivel coloquial, la aspiración de la "r" ante consonante nasal o líquida, así "carne" es también pronunciada "cahne".</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Aspiraci.C3.B3n_del_sonido_.22j.22">Aspiración del sonido "j"</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
El sonido de "j" (asociado a la grafía <<i>j</i>> así como al de la grafía <<i>g</i>> seguida de las vocales "e" e "i" ("ge", "gi"), sufre <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenici%C3%B3n" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lenición">lenición</a> en la mayor parte de Andalucía y en toda América (donde el fonema se articula como <span class="IPA" title="Representación en el Alfabeto Fonético Internacional (IPA o AFI)">[x]</span> o <span class="IPA" title="Representación en el Alfabeto Fonético Internacional (IPA o AFI)">[ç]</span>). En Canarias dicha lenición puede llegar a ser una simple aspiración [h], esta forma "relajada" de pronunciar el fonema "j" contrasta con la pronunciación velar (a veces marcadamente uvular) que se da en gran parte de la Península Ibérica.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Uso_preferente_del_pret.C3.A9rito_indefinido">Uso preferente del pretérito indefinido</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Como en la mayoría de variantes del español americano, se utiliza generalmente el pretérito indefinido en lugar del pretérito perfecto compuesto en muchos casos donde en español de la Península Ibérica sólo es posible usar el pretérito perfecto:</div>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;">
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><i>Hoy visité a Juan</i> (peninsular: <i>Hoy he visitado a Juan</i>)</dd><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><i>Puse la lavadora a funcionar</i> (peninsular: <i>He puesto la lavadora a funcionar</i>)</dd></dl>
</dd></dl>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Sin embargo nótese que al igual que sucede en América es posible usar el pretérito perfecto, aunque con otro sentido:</div>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;">
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><i>No he desayunado hoy</i> (aunque todavía estoy a tiempo de hacerlo)</dd><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><i>No desayuné hoy</i> (y ya no estoy a tiempo de hacerlo)</dd></dl>
</dd></dl>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Esta última distinción no se da en el español de la Península Ibérica.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Otras formas verbales, como el pretérito anterior y sobre todo la voz pasiva, son prácticamente inexistentes en el habla común, y su uso queda relegado a los escritos formales. Sin embargo en esto no hay diferencia con la mayoría de dialectos del español.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Ausencia_del_vosotros_y_formas_adjuntas._Ustedes">Ausencia del vosotros y formas adjuntas. Ustedes</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Como en el español de América y, de manera mezclada, en el español de Andalucía occidental, en Canarias se utiliza mayoritariamente el pronombre <i>ustedes</i> para la 2ª persona del plural, sin el contraste con <i>vosotros</i> que es mayoritario en la Península Ibérica. Así, se dice <i>ustedes están</i> siempre, y no <i>vosotros estáis</i>. Sólo en algunas zonas de las islas de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/El_Hierro" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="El Hierro">El Hierro</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_Palma" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="La Palma">La Palma</a> y en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_Gomera" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="La Gomera">La Gomera</a> se utiliza <i>ustedes estáis</i> (la forma mezclada común en Andalucía occidental) por algunas personas, especialmente los mayores. También en La Gomera y en algunas zonas de La Palma se utiliza el "<i>ustedes vos vais</i>" y en las medianías altas del sur de Tenerife. Se usan igualmente en algunas zonas <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Arca%C3%ADsmo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Arcaísmo">formas arcaicas</a> como "<i>vaivos</i>". Al igual que no se usa <i>vosotros</i> y sus formas verbales, tampoco se dan el pronombre <i>os</i> ni el posesivo <i>vuestro</i>. En su lugar se usan el pronombre <i>les</i> (ejemplo: "Les quiero decir") y el posesivo <i>su(s)</i> (de ustedes); ejemplo: "¿<i>Su</i> casa es esta?" (la de ustedes), y no: "¿<i>Vuestra</i> casa es esta?".</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Generalizaci.C3.B3n_del_diminutivo_.22-ito.22">Generalización del diminutivo "-ito"</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Existe en Canarias un uso particular del diminutivo. Éste suele ser acortado, de tal manera que se habla de "cochito" en vez de "cochecito", o de "solito" por "solecito". Aunque esta forma es más común, se usan los dos modos.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Pronunciaci.C3.B3n_sonorizada_y_adherente_de_la_.22ch.22">Pronunciación sonorizada y adherente de la "ch"</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
La pronunciación de la "ch" suele ser más cerrada y corta pero varía mucho entre los insulares de si es muy cerrada o más neutral aunque tampoco suele ser tan marcada como muchas veces en el castellano general. Algunos autores han señalado que la "ch" de algunos hablantes de Canarias se aproxima a una <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Oclusiva_palatal_sorda" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Oclusiva palatal sorda">oclusiva palatal sorda</a>, más que a una <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Africada_postalveolar_sorda" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Africada postalveolar sorda">africada postalveolar sorda</a> (que es la pronunciación en la península<sup class="reference" id="cite_ref-2" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-2" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">2</a></sup> ). Los hablantes peninsulares la perciben en ocasiones cercana a una "ŷ" ("muŷaŷo" o "mutxatxo" en lugar de "muchacho") aunque este equívoco no se produce entre hablantes del dialecto canario. Esto se debe a que, efectivamente, la diferenciación es mayor en el español peninsular que en el de las islas, pero nunca en el isleño llega a ser una "y" del todo. Esta pronunciación también se halla en el Caribe.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Pronunciaci.C3.B3n_de_la_.22h.22_inicial">Pronunciación de la "h" inicial</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
El habla canaria conserva en unas pocas palabras la aspiración de la <<i>f-</i>> inicial latina, que se mantiene en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1ol_medieval" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Español medieval">español medieval</a> y aún en muchas variedades modernas de Andalucía occidental y central y de Extremadura, con pronunciación de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fricativa_glotal_sorda" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Fricativa glotal sorda">consonante fricativa glotal</a> ("h" aspirada), similar la "j" de muchas variantes del español. Por ejemplo: <i>jediondo</i> en vez de "hediondo", <i>jinojo</i> en vez de "hinojo" o <i>jarto</i> en vez de "harto".</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: 1px solid rgb(170, 170, 170); color: black; font-family: "Linux Libertine", Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="El_l.C3.A9xico_canario">El léxico canario</span></h2>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
El habla canaria incluye gran cantidad de voces propias, los llamados "canarismos", que forman el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9xico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Léxico">léxico</a> canario. Éstas, por su origen y naturaleza, pueden ser encuadrados en tres grandes grupos, dependiendo si proceden del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">español</a> actual y sus dialectos, del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1ol_medieval" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Español medieval">castellano antiguo</a> o si, finalmente, proceden de idiomas distintos al español. Así, las voces "formadas" en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a> a partir de otras palabras del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">idioma español</a>, la cercana influencia del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_portugu%C3%A9s" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma portugués">portugués</a>, o los muchos términos llegados a Canarias de variantes dialectales como la del español de <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Latinoam%C3%A9rica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Latinoamérica">Latinoamérica</a>, resultado de los vínculos históricos entre ambas orillas del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Oc%C3%A9ano_Atl%C3%A1ntico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Océano Atlántico">Atlántico</a>. Así pues, el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9xico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Léxico">léxico</a> canario es el reflejo de siglos de historia isleña, de mestizaje cultural y de adaptación del idioma a las singulares condiciones que se daban en las islas.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Canarismos_procedentes_del_espa.C3.B1ol_y_sus_dialectos">Canarismos procedentes del español y sus dialectos</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Se encuadran aquí las voces canarias que proceden de la propia <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">lengua hispánica</a> o de sus dialectos. En este grupo habría que distinguir entre los canarismos procedentes de algún <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Dialecto">dialecto</a> del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">español</a> y aquellos que derivan de una voz <a class="new" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Panhisp%C3%A1nico&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Panhispánico (aún no redactado)">panhispánica</a>, pero que en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a> han sufrido algún proceso lingüístico (<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Derivaci%C3%B3n_(ling%C3%BC%C3%ADstica)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Derivación (lingüística)">derivación</a>, simplificación, cambio formal, desplazamiento metonímico, etc), dando origen a una voz nueva o modificada. Así, el vocablo "alegar" significa en el español general<i>aducir méritos para fundamentar alguna petición</i>, mientras en Canarias se emplea como sinónimo de <i>conversar</i>. También existen canarismos formados por<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Derivaci%C3%B3n_(ling%C3%BC%C3%ADstica)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Derivación (lingüística)">derivación</a> de vocablos del español general, como "bizcochón" (<i>torta cilíndrica elaborada a base de huevos, harina y azúcar</i>), o "fragilón" (<i>estúpido, presumido, vanidoso</i>), que proceden de los términos panhispánicos "bizcocho" y "frágil", respectivamente, a los que se les ha añadido en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a> el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sufijo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sufijo">sufijo</a> "-on".</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Por su parte, entre los canarismos procedentes de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Dialecto">formas dialectales</a> del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">idioma español</a> destacan:</div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de origen americano:</b> Proceden fundamentalmente del área del <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Caribe_(zona)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Caribe (zona)">Caribe</a> (<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Venezuela" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Venezuela">Venezuela</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cuba" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cuba">Cuba</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Puerto_Rico" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Puerto Rico">Puerto Rico</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica_Dominicana" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="República Dominicana">República Dominicana</a>) y fueron introducidos en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a> como consecuencia del nexo emigratorio que durante siglos unió a las islas con <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="América">América</a>. Son términos vinculados a cualquier ámbito de la cultura tradicional isleña y tienen mayor arraigo en las <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Provincia_de_Santa_Cruz_de_Tenerife" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Provincia de Santa Cruz de Tenerife">islas occidentales</a> que en las <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Provincia_de_Las_Palmas" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Provincia de Las Palmas">orientales</a>, por la vinculación más continuada de aquellas con el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Nuevo_Mundo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Nuevo Mundo">Nuevo Mundo</a>.</li>
</ul>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Ejemplos de ello son los vocablos:</div>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"guagua" (<i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Autob%C3%BAs" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Autobús">autobús</a></i>) o fotingo (<i>coche destartalado</i>).</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"<a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Papaya" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Papaya">papaya</a>"<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-0" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"<a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tunera" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tunera">tunera</a>"<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-1" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
</ul>
</dd></dl>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Otras palabras, su origen es indeterminado, posiblemente ingeniado en el propio lugar. Por ejemplo, <i>pollaboba</i>, es un caso especial, porque pasó de ser insulto (con un significado peyorativo similar a <i>impotente</i> o <i>célibe</i>) a ser incluso usado en el habla común, perdiendo a veces el significado inicial.</div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de origen andaluz:</b> Se trata de un grupo de voces introducidas por los <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Andaluc%C3%ADa" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Andalucía">andaluces</a> desde los inicios de la repoblación del archipiélago.</li>
</ul>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Ejemplos de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_andaluz" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Dialecto andaluz">andalucismos</a> en el habla canaria son:</div>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"embelesar" (<i>adormecer</i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"bocinegro" (<i>especie de <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pagel" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pagel">pagel</a></i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"chocho" (<i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lupinus_albus" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lupinus albus">Lupinus albus</a></i>)<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-2" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
</ul>
</dd></dl>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Canarismos_procedentes_del_castellano_antiguo_o_arca.C3.ADsmos">Canarismos procedentes del castellano antiguo o arcaísmos</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Encuadrados dentro de las palabras de origen <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">hispánico</a>, la singularidad de los <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Arca%C3%ADsmo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Arcaísmo">arcaísmos</a> radica en que proceden de voces <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1ol_medieval" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Español medieval">castellanas antiguas</a>, extintas en otras zonas de habla española, y conservadas en Canarias por particularidades culturales y geográficas de las islas, como el aislamiento de las mismas respecto a las áreas donde se imponía la norma estándar. Fueron introducidas de manera inmediata a la <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Conquista_de_Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Conquista de Canarias">Conquista de Canarias</a> y han permanecido a pesar de haber dejado de formar parte del español normativo, muchas de ellas también se conservan en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="América">América</a> por lo que su origen suele ser discutido. Ejemplos de ello son</div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"bezo" (<i>labio</i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"falcón" (<i>halcón</i>)<sup class="reference" id="cite_ref-Catalanismos_4-0" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Catalanismos-4" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">4</a></sup></li>
</ul>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom: none; color: black; font-size: 1.2em; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Canarismos_procedentes_de_idiomas_distintos_al_espa.C3.B1ol">Canarismos procedentes de idiomas distintos al español</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Son palabras procedentes de otras lenguas y que, por lo tanto, se españolizaron para adaptarse lingüísticamente a formar parte del habla canaria. Además, la presencia de estos términos en el dialecto canario remite a contextos históricos diversos, dando muestra de los contactos y las situaciones culturales vividas por el pueblo canario durante siglos. Se pueden distinguir cinco grandes grupos:</div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de procedencia <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenguas_guanches" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lenguas guanches">guanche</a> o aborigen:</b> Se trata de una serie de términos de origen <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenguas_bereberes" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lenguas bereberes">bereber</a> que subsistieron al proceso de colonización cultural vivido en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a> desde comienzos del siglo XV.</li>
</ul>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Vinculados al mundo de la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fauna_de_Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Fauna de Canarias">fauna</a> canaria: "<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tarentola_boettgeri" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tarentola boettgeri">perenquén</a>", "<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Neophron_percnopterus" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Neophron percnopterus">guirre</a>", chuchanga (<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Caracol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Caracol">caracol</a>), sarantontón (<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Coccinellidae" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Coccinellidae">mariquita</a>), folelé (<a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lib%C3%A9lula" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Libélula">libélula</a>).</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">A la flora: chajorra, tabaiba, tajinaste, mol, calcosa, cárisco, irama...</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">A la actividad <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ganader%C3%ADa" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ganadería">ganadera</a> y pastoril (<a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Baifo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Baifo">baifo</a>, jaira, gambuesa)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">A actividades o productos vinculados a la cultura indígena (<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gofio" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Gofio">gofio</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tagoror" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tagoror">tagoror</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mencey" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Mencey">mencey</a>).</li>
</ul>
</dd></dl>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Además, la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Toponimia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Toponimia">toponimia</a> canaria está llena de palabras de origen <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Abor%C3%ADgenes_canarios" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Aborígenes canarios">guanche</a> (<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tacoronte" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tacoronte">Tacoronte</a>, <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Guayadeque" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Guayadeque">Guayadeque</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tuineje" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tuineje">Tuineje</a>), y nombres propios (Idaira, Dailos, Yeray, Zebenzuí, Yenedey, Yaiza, Echedey, Tinguaro, Beneharo, Cathaysa, Rayco, Ithaysa, Agoney).</div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de origen portugués:</b> El <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_portugu%C3%A9s" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma portugués">luso</a> es el idioma extranjero que más voces ha proporcionado al <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma español">español</a> hablado en <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a>, debido a la ingente masa de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Portugal" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Portugal">portugueses</a> que se estableció en las islas durante los siglos XV, XVI y XVII. Se trata de una gran cantidad de palabras de todas las categorías gramaticales y vinculadas a la mayor parte de las esferas de la vida.</li>
</ul>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Vinculados a la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Agricultura" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Agricultura">agricultura</a> ("millo", <i><a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%ADz" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Maíz">maíz</a></i>) y la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ganader%C3%ADa" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ganadería">ganadería</a> (términos como "bosta", <i>excremento del ganado</i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">A el mar y la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pesca" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pesca">pesca</a> (como "cambullón", <i>compra, venta y cambio a bordo de navíos</i>, de <i>cambulhão</i>, 'conjunto de cosas, ristra';<sup class="reference" id="cite_ref-5" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-5" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">5</a></sup> "margullar" <i>nadar bajo el agua</i> o "burgao" <i>pequeño caracol de mar</i>, "engodar" <i>atraer a los peces echándoles cebo</i>, "cardume" <i>banco pequeño de peces</i>, "pardela" <i>ave marina</i>, "liña"<i>cordel usado para pescar</i> y los <a class="new" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Icti%C3%B3nimos&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Ictiónimos (aún no redactado)">ictiónimos</a> "caboso", "bicuda" y "quelme").</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Al ámbito del hogar (palabras como "gaveta", <i>cajón corredizo de los muebles</i>, "fechar" (cerrar en portugués), "fechillo" (pestillo) o "fechadura" (cerradura).</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Numerosos árboles y plantas del bosque de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Laurisilva" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Laurisilva">laurisilva</a> tienen en sus nombres evidentes raíces portuguesas: <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Persea_indica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Persea indica">viñátigo</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ilex_canariensis" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ilex canariensis">acebiño</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Myrica_faya" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Myrica faya">faya</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rhamnus_glandulosa" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Rhamnus glandulosa">sanguino</a>, <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Viburnum_rigidum" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Viburnum rigidum">follado</a>,<a class="new" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Heberdenia_excelsa&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Heberdenia excelsa (aún no redactado)">aderno</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pleiomeris_canariensis" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pleiomeris canariensis">coderno</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hypericum_grandifolium" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Hypericum grandifolium">malfurada</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Semele_androgyna" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Semele androgyna">gibalbera</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ocotea_foetens" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ocotea foetens">til</a> o tilo, <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tamus_edulis" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Tamus edulis">norza</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Argyranthemum" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Argyranthemum">pampillo</a>, <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Salix_canariensis" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Salix canariensis">sao</a>... Esto se debe a que la laurisilva de Canarias y la de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Madeira" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Madeira">Madeira</a> comparten muchas especies, y otras muchas presentan grandes similitudes. En ocasiones podemos encontrarnos con que una palabra que en portugués describe una planta en Canarias describe otra similar o de la misma familia. Un caso particular es el de la palabra loro, que se usa en Canarias para designar al laurel (<i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Laurus_azorica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Laurus azorica">Laurus azorica</a></i>) pero que en portugués hace referencia a <i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Prunus_lusitanica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prunus lusitanica">Prunus lusitanica</a></i>, que también existe en Canarias y se conoce como hija.<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-3" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">También son tomados del portugués el sufijo -ero en el nombre de las plantas, en lugar del castellano -o (naranjero en lugar de naranjo, almendrero en lugar de almendro, castañero en lugar de castaño...),<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-4" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup> y el sufijo -ento, que aporta el significado de "en abundancia" (por ejemplo se usa "aguachento" para decir que una fruta ha perdido el sabor por tener un exceso de agua, o que un potaje tiene una consistencia demasiado caldosa).<sup class="reference" id="cite_ref-Torres_Stinga_6-0" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Torres_Stinga-6" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">6</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">La sustitución de la preposición hacia por para: (Voy para allá)<sup class="reference" id="cite_ref-Torres_Stinga_6-1" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Torres_Stinga-6" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">6</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">La sustitución de <a class="new" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Locuciones_prepositivas&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Locuciones prepositivas (aún no redactado)">locuciones prepositivas</a> por <a class="new" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Adverbios_de_lugar&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Adverbios de lugar (aún no redactado)">adverbios de lugar</a> ("arriba" en lugar de encima, "atrás" en lugar de detrás)<sup class="reference" id="cite_ref-Torres_Stinga_6-2" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Torres_Stinga-6" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">6</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Otras palabras y expresiones: "rente" (a ras), "de cangallas" (patas arriba), "escarrancharse" (abrirse de piernas excesivamente), atillo (cordel), "pegar a" (empezar a), "en peso" (en su totalidad o conjunto),<sup class="reference" id="cite_ref-Torres_Stinga_6-3" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Torres_Stinga-6" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">6</a></sup> "magua" (añoranza), "amularse" (enfadarse), "jeitoso" (habilidoso), "agonía" (náusea), "arrullar" (mecer), "fañoso" (que habla con resonancia nasal debido a alguna enfermedad respiratoria pasajera), "picar el ojo" (guiñar un ojo).<sup class="reference" id="cite_ref-Corbella_D.C3.ADaz_7-0" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Corbella_D.C3.ADaz-7" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">7</a></sup></li>
</ul>
</dd></dl>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de procedencia inglesa:</b> Se trata seguramente de las voces más recientemente incorporadas desde otros idiomas al habla canaria, resultado de los vínculos comerciales con <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Inglaterra" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Inglaterra">Inglaterra</a> y el establecimiento de negociantes británicos en las islas, sobre todo en los siglos: XVIII, XIX y XX. Y de los más discutidos sobre su procedencia.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Términos como "queque" (<i>dulce elaborado al horno a base de huevos, azúcar, pasas y otros ingredientes</i>, del inglés <i>cake</i>), "quinegua" (<i>tipo de papa</i>, del inglés<i>King Edward</i>) o "<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Naife" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Naife">naife</a>" (<i>nombre del cuchillo canario típico usado en el cultivo del plátano</i>, proviene de la palabra inglesa <i>knife</i>), "pulover" (<i>jersey</i>, proviene de<i>pull over</i>) "suéter" (proviene de <i>sweater</i>).</li>
</ul>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Términos de marcas como "flis" (a partir de la marca comercial <i>Flit</i>, para hacer referencia a un aerosol o spray),<sup class="reference" id="cite_ref-8" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-8" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">8</a></sup> <sup class="reference" id="cite_ref-9" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-9" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">9</a></sup> "flash" (<i>polo envuelto en plástico</i>, proviene de <i>flash</i> (relámpago) que era su marca comercial).</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">Términos como "chercha/e" (<i>lugar desordenado, sucio, pocilga</i>). Su origen se sitúa en el vocablo inglés <i>church</i> (iglesia) y en referencia al cementerio donde se enterraba a los no católicos.</li>
</ul>
</dd></dl>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Y otros no sólo típicos en Canarias como "tenis" (del inglés <i>tennis shoes</i> para zapatillas deportivas, cualesquiera), "ticket" o "parking" (palabras añadidas antes que al español general).</div>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;"></ul>
</dd></dl>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de procedencia francesa:</b> Del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_franc%C3%A9s" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma francés">francés</a> hablado por los primeros <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Conquista_de_Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Conquista de Canarias">conquistadores</a> <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Normand%C3%ADa" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Normandía">normandos</a> se ha conservado un reducido número de palabras, con un valor más bien testimonial.</li>
</ul>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Ejemplos de ello son los términos:</div>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"malpaís" (<i>terreno improductivo</i>, en Canarias usado para designar a los campos de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lava" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lava">lava</a>, parece proceder del francés antiguo <i>male pays</i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Euphorbia_canariensis" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Euphorbia canariensis">cardón</a>" (<i>tipo de planta autóctona</i>, que podría proceder del francés <i>chardon</i>, <i>planta con espinas</i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"guata" (<i>lámina de algodón</i>, proviene de <i>ouate</i>)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"creyón" (<i>lápiz de color</i>, proviene de <i>crayon</i>).<sup class="reference" id="cite_ref-10" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-10" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">10</a></sup></li>
</ul>
</dd></dl>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Aunque en desuso actualmente, en la isla de El Hierro se suele decir "o" (<i>où</i>, en francés) en lugar de "dónde está", "¿o las llaves?" (¿dónde están las llaves?)</div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de procedencia árabe:</b> Del contacto con el <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81frica" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="África">África</a> continental ha llegado a <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Canarias" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Canarias">Canarias</a> un reducido número de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_%C3%A1rabe" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma árabe">arabismos</a>, relacionados con el mundo del camello ("majalulo", <i>cría del camello</i>) y otras relacionadas con el ámbito familiar, introducidas por los pescadores canarios del banco pesquero canario-sahariano y por los emigrantes retornados desde el <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1hara_Occidental" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sáhara Occidental">Sáhara Occidental</a> tras su <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Descolonizaci%C3%B3n" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Descolonización">descolonización</a>. Se trata de términos como "guayete" (niño) o "jaique" (<i>vestido mal hecho y poco ceñido</i>).</li>
</ul>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
También existen numerosas palabras de origen árabe para designar diferentes plantas (aciba, ahulaga, albohol, alcatripa, algafita, algahuero, almácigo, alpispillo, almulei, bahaza, orijama, tarahal, aliacán...). Estas voces han podido llegar directamente del norte de África favorecido por la presencia de muchas plantas comunes, o bien han podido naturalizarse primero en la península y luego venir a Canarias (este parece ser el caso de las palabras ahulaga y tarahal), por lo que están también enraizadas en el castellano peninsular.<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-5" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></div>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de origen catalán:</b></li>
</ul>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"alfábega" (es un arabismo que sólo se conserva en Cataluña y Canarias, donde también se usa el castellano albahaca, que también es de origen árabe)<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-6" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"seba" (en catalán significa cebolla, pero en Canarias se usa para designar a la planta marina cuyas hojas recuerdan a las de estas)<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-7" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"lletera" (deriva del catalán <i>llet</i> que significa leche, y se usa para nombrar algunas especies del género <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Euphorbia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Euphorbia">Euphorbia</a>.<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-8" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup> Esta voz también se encuentra en el habla valenciana<sup class="reference" id="cite_ref-Catalanismos_4-1" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Catalanismos-4" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">4</a></sup> )</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"tonina" (Se denomina así al atún <i><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Thunnus_thynnus" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Thunnus thynnus">Thunnus thynnus</a></i> y en ocasiones también a los delfines, ha dado lugar a la expresión "Estar gordo como una tonina")<sup class="reference" id="cite_ref-Catalanismos_4-2" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Catalanismos-4" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">4</a></sup></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"bufo" (pedo, en catalán se usa en femenino)<sup class="reference" id="cite_ref-Catalanismos_4-3" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-Catalanismos-4" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">4</a></sup></li>
</ul>
</dd></dl>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de origen vasco:</b></li>
</ul>
<dl style="margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.2em;"><dd style="margin-bottom: 0.1em; margin-left: 1.6em; margin-right: 0px;"><ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;">"asquí" (Se llama así a la <a class="mw-redirect" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gram%C3%ADnea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Gramínea">gramínea</a> <i><a class="new" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Cynodon_dactilon&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Cynodon dactilon (aún no redactado)">Cynodon dactilon</a></i>, denominada <i>aski</i> en la lengua vasca)<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-9" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
</ul>
</dd></dl>
<ul style="list-style-image: url("data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A"); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><b>Canarismos de procedencia mozárabe:</b> es curioso resaltar que en Canarias se conservan algunas voces provenientes del <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_moz%C3%A1rabe" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Idioma mozárabe">idioma mozárabe</a>, que en su mayor parte aún perviven en la península pero con un arraigo popular mucho menor que el que mantienen en las islas. Son ejemplos los nombres de las plantas <a class="mw-disambig" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Carrizo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Carrizo">carrizo</a>, <a class="mw-disambig" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bledo" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Bledo">bledo</a> o pino tea (designa a los <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pinus_canariensis" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pinus canariensis">pinos canarios</a> de más edad y corpulencia, en la península designaba al <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pinus_pinaster" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pinus pinaster">pino rodeno</a>, aunque ha caído en desuso).<sup class="reference" id="cite_ref-C.C3.A1cerez_Lorenzo_3-10" style="line-height: 1em; unicode-bidi: isolate; white-space: nowrap;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dialecto_canario#cite_note-C.C3.A1cerez_Lorenzo-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">3</a></sup></li>
</ul>
</div>
</div>
MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-74257366516652082072015-11-17T03:54:00.001-08:002015-11-17T03:54:49.092-08:00Segunda caminata por la cumbre de gran canariahttps://youtu.be/MKq8b6rDKx0MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-69586613265544895832015-11-15T07:51:00.001-08:002015-11-15T07:51:35.317-08:00Caminata a la cumbre de gran canariahttps://youtu.be/r1dJrVLNyusMC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-89718900834555209172015-11-14T13:55:00.001-08:002015-11-14T13:55:01.467-08:00Paisajes canarios<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDLmgVvT2YFcoHikpWeBK2XIuZilQcqlAf9blEdhFOBwn7uE9oIJrVaitGDw6vWxuiMqWkxNvgvIJVSLym9Iy3wuMZzreYbYmxpLAubgdFlnDWXLWEtdKhHm3PRpUl0QVsrIq292K59Fx1/s1600/IMG-20151108-WA0007.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDLmgVvT2YFcoHikpWeBK2XIuZilQcqlAf9blEdhFOBwn7uE9oIJrVaitGDw6vWxuiMqWkxNvgvIJVSLym9Iy3wuMZzreYbYmxpLAubgdFlnDWXLWEtdKhHm3PRpUl0QVsrIq292K59Fx1/s640/IMG-20151108-WA0007.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWjIYenmf7HCLaqML9jKjWyWB-6xRo2mNYhNaPYa_BW6oWka7PLlDpAmwbWqADIsmGAZ4jvcuuYAt9cGW8EYkEo8oaDcg592aKx3wNcezUXjBiU6sxUq6ShHZ5dIHTxKEo8TMalPwAf3JD/s1600/IMG-20151108-WA0005.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWjIYenmf7HCLaqML9jKjWyWB-6xRo2mNYhNaPYa_BW6oWka7PLlDpAmwbWqADIsmGAZ4jvcuuYAt9cGW8EYkEo8oaDcg592aKx3wNcezUXjBiU6sxUq6ShHZ5dIHTxKEo8TMalPwAf3JD/s640/IMG-20151108-WA0005.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4D8N_mQYvcOwY4kTHGNwTtutZn7w-tKwZnf60C-_43zMAxeFc3GIFu__2CQQjC9b8Iw5jI9xV3gOvJiR3K-5_VU9enXCSyVuVAnoLGRVh_ZyUPpgxeZAYJ41EatKv77AY_TZ_phkRwsYu/s1600/IMG-20151108-WA0003.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4D8N_mQYvcOwY4kTHGNwTtutZn7w-tKwZnf60C-_43zMAxeFc3GIFu__2CQQjC9b8Iw5jI9xV3gOvJiR3K-5_VU9enXCSyVuVAnoLGRVh_ZyUPpgxeZAYJ41EatKv77AY_TZ_phkRwsYu/s640/IMG-20151108-WA0003.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0kNDmbZwDOtFKDzF7nmPDJoq3AgY6dbLoidwmzz-8cEeCRPko3i39DVUiV-T9upNKONaGbn6wY2u8b3xGCztvv6B6qoX6dXLDyqD-8Qda2wcctJhTu1ZgpqPOg1XIZV0eLJBDjCSOuI1P/s1600/IMG-20151107-WA0060.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0kNDmbZwDOtFKDzF7nmPDJoq3AgY6dbLoidwmzz-8cEeCRPko3i39DVUiV-T9upNKONaGbn6wY2u8b3xGCztvv6B6qoX6dXLDyqD-8Qda2wcctJhTu1ZgpqPOg1XIZV0eLJBDjCSOuI1P/s640/IMG-20151107-WA0060.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-vH3NbxYflOcgDqo_VOy083N9_5xRqFF_B0Szb2Rs8jcdnDlLdtkWpM0D-e_mgBQt0kQtf6VYy_uuk_gfRGQizAZFMwXLc4Rz0ogWp_iNi_E7LwBCegoQPyRrN5Omsb6_RDt8iKETjA2-/s1600/IMG-20151107-WA0056.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-vH3NbxYflOcgDqo_VOy083N9_5xRqFF_B0Szb2Rs8jcdnDlLdtkWpM0D-e_mgBQt0kQtf6VYy_uuk_gfRGQizAZFMwXLc4Rz0ogWp_iNi_E7LwBCegoQPyRrN5Omsb6_RDt8iKETjA2-/s640/IMG-20151107-WA0056.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3OlU51SUl8InTySTJ4w7Zg1XQaepu9gkS6mGd2KypvP_WOxLRILVZ6kidkUhLsXaN9pifh9_h-RMMGa8cUNhq4nbCPzv1koO5xoye5-nfqqdHBGH1m3SFIRmT3qdvkwlBdQD6a7kSZlWk/s1600/IMG-20151107-WA0057.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3OlU51SUl8InTySTJ4w7Zg1XQaepu9gkS6mGd2KypvP_WOxLRILVZ6kidkUhLsXaN9pifh9_h-RMMGa8cUNhq4nbCPzv1koO5xoye5-nfqqdHBGH1m3SFIRmT3qdvkwlBdQD6a7kSZlWk/s640/IMG-20151107-WA0057.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIVn8g-_kxhcoramErA9GqCOCMnPggI0E_ODZLb84ALrzNN32EGL0IVC32ioypMx7CdGx_y5nW1z8LdNimGr8y-qVv3h0lUk3Y_5kcUP7KWg_RIeaaVfHMe4atNVIfZQuL0rSIz8oD5b_N/s1600/IMG-20151107-WA0052.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIVn8g-_kxhcoramErA9GqCOCMnPggI0E_ODZLb84ALrzNN32EGL0IVC32ioypMx7CdGx_y5nW1z8LdNimGr8y-qVv3h0lUk3Y_5kcUP7KWg_RIeaaVfHMe4atNVIfZQuL0rSIz8oD5b_N/s640/IMG-20151107-WA0052.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR4r9yOIOsn2lTAN4-Nw47E-93uPK8lR2CXSqbVhziZjOsGfr7ufwXLWCcx1KxBn6FcfSF3zTUticcZ5hXSVSZ_mevY3WOteNJIqmHG33SNxYnpwiK9GO8wi2VJr8N8IP6nerz9WK7ddIh/s1600/IMG-20151107-WA0038.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR4r9yOIOsn2lTAN4-Nw47E-93uPK8lR2CXSqbVhziZjOsGfr7ufwXLWCcx1KxBn6FcfSF3zTUticcZ5hXSVSZ_mevY3WOteNJIqmHG33SNxYnpwiK9GO8wi2VJr8N8IP6nerz9WK7ddIh/s640/IMG-20151107-WA0038.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDyhZnKLmUyd_4FuWPowTWDc6R_s6hcuK6jnC90W_KUMnYd9CHTG1aurw0cXGXICIG_h_SOs-jjHenpOBNfPp4iqYywUF98wU5d-_YBjZgk62HmLa5HDRqfjDcC-MXfOt3cdXwor1uVO_v/s1600/IMG-20151107-WA0036.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDyhZnKLmUyd_4FuWPowTWDc6R_s6hcuK6jnC90W_KUMnYd9CHTG1aurw0cXGXICIG_h_SOs-jjHenpOBNfPp4iqYywUF98wU5d-_YBjZgk62HmLa5HDRqfjDcC-MXfOt3cdXwor1uVO_v/s640/IMG-20151107-WA0036.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmSyobFemen2wfFhz4hO5Mopgtp1YWQUbscsCEeMrvVfkrK43M82V2wh-x1LPx5f6iUJnsn5N1rW6PXsOq_D4D_x97E0pIiX00deqBJadTYZiP9X4pu3xzOcDH-aY19cCug4FY4QsMV19H/s1600/IMG-20151107-WA0035.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmSyobFemen2wfFhz4hO5Mopgtp1YWQUbscsCEeMrvVfkrK43M82V2wh-x1LPx5f6iUJnsn5N1rW6PXsOq_D4D_x97E0pIiX00deqBJadTYZiP9X4pu3xzOcDH-aY19cCug4FY4QsMV19H/s640/IMG-20151107-WA0035.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR9MUo4IB8a6FfTJK-lAboV8mT82QnCkIrCmU3FV1d960su9z_1p89Q5wBFn-pzXBBxzGLiOZIekm03fx7bf033Y9AyqX7-KpumJtuRRgWJ438Y7UarXwxWTtNu3I92Ke-bjRu8mjAMhA3/s1600/IMG-20151107-WA0034.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR9MUo4IB8a6FfTJK-lAboV8mT82QnCkIrCmU3FV1d960su9z_1p89Q5wBFn-pzXBBxzGLiOZIekm03fx7bf033Y9AyqX7-KpumJtuRRgWJ438Y7UarXwxWTtNu3I92Ke-bjRu8mjAMhA3/s640/IMG-20151107-WA0034.jpg"> </a> </div>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-55598162065409971462015-11-14T13:39:00.001-08:002015-11-14T13:39:11.120-08:00Cumbres de gran canaria<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgriHNL1Xu8sQz18-cd9uBftbOfgfueZXnrwB5m561tcZT4eEQS7d1GnPxpNnVlfbtlgEEeeGgTxCZ5VDHPJYlILJA7YTBJEYRv2ya5u8YVuNiNFig-xaAILMLwTLKrtwvuzhCTjK6ZQWGc/s1600/IMG-20151114-WA0039.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgriHNL1Xu8sQz18-cd9uBftbOfgfueZXnrwB5m561tcZT4eEQS7d1GnPxpNnVlfbtlgEEeeGgTxCZ5VDHPJYlILJA7YTBJEYRv2ya5u8YVuNiNFig-xaAILMLwTLKrtwvuzhCTjK6ZQWGc/s640/IMG-20151114-WA0039.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjBogu7U8hRN1AxGnMSfwqT2eWwOaYo4EvpEhNZXEYyoDLGHEGr9qDHEnffqJvcTbB-j7sZe__yQYmUsX6kF2kmV5ztHCO8HsGh77lXgpTbxcmkaDmUnXYMVNWfC__7-xotxWmwhTjfZax/s1600/IMG-20151114-WA0033.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjBogu7U8hRN1AxGnMSfwqT2eWwOaYo4EvpEhNZXEYyoDLGHEGr9qDHEnffqJvcTbB-j7sZe__yQYmUsX6kF2kmV5ztHCO8HsGh77lXgpTbxcmkaDmUnXYMVNWfC__7-xotxWmwhTjfZax/s640/IMG-20151114-WA0033.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtwCDP3FMAoywhpXoPmlyAMMZcjTmlL3n2hOBa00tpLwAqFHDqyosVnfWSJ7gpgECXnl-RtsVIaGWsi_LSisuwHzGyYfKfVQ9QtE8nhYZR5RDYPiCY7R8FmNkuZojC1sXuzKlH3iXp15Ya/s1600/IMG-20151114-WA0032.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtwCDP3FMAoywhpXoPmlyAMMZcjTmlL3n2hOBa00tpLwAqFHDqyosVnfWSJ7gpgECXnl-RtsVIaGWsi_LSisuwHzGyYfKfVQ9QtE8nhYZR5RDYPiCY7R8FmNkuZojC1sXuzKlH3iXp15Ya/s640/IMG-20151114-WA0032.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUKFjaLU6DxQV06i-o3Ve0bshpDNkw7X-4a8dHCVdlTay1MTb14yZYb1908o4Nm-MCnbZF2EO4faUdYcaLioYf2msXexqEf6gLVjlgMfAo8V16GHpymqQjib5gUe8sHnzrXaYEMdwn_mlm/s1600/IMG-20151114-WA0023.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUKFjaLU6DxQV06i-o3Ve0bshpDNkw7X-4a8dHCVdlTay1MTb14yZYb1908o4Nm-MCnbZF2EO4faUdYcaLioYf2msXexqEf6gLVjlgMfAo8V16GHpymqQjib5gUe8sHnzrXaYEMdwn_mlm/s640/IMG-20151114-WA0023.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6GkFN26pOSWffrLd7qtuDkgkXZmxVLTvT0hk8ti1QeQQMHPoOHniD96yaJmeYdKyhdvP3c-ZnBT7xHtzaaE1ZYMY5cfSsYw9Y-Bdqc6IYkdmD7PpJ3gzSQhsl1Rg9v_3RnJCAk3a81Fz-/s1600/IMG-20151114-WA0022.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6GkFN26pOSWffrLd7qtuDkgkXZmxVLTvT0hk8ti1QeQQMHPoOHniD96yaJmeYdKyhdvP3c-ZnBT7xHtzaaE1ZYMY5cfSsYw9Y-Bdqc6IYkdmD7PpJ3gzSQhsl1Rg9v_3RnJCAk3a81Fz-/s640/IMG-20151114-WA0022.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://lh3.googleusercontent.com/-BFvv4M9mEFA/Vkep56vK7EI/AAAAAAAACiM/s1600/IMG-20151114-WA0021.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="http://lh3.googleusercontent.com/-BFvv4M9mEFA/Vkep56vK7EI/AAAAAAAACiM/s640/IMG-20151114-WA0021.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVxMg-67_OBCJyD8uaCG8sJHhIsUY5SPAmts5R15BsFD40xPPS3HshgQDRVWOPpxaN7yiVZeZI6nVgpczN8DARA3ApxoPjrEBDmx43qW0WLGrC-5Zd7I9JOTmH2ikSikpRNm3cbC95trFU/s1600/IMG-20151108-WA0036.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVxMg-67_OBCJyD8uaCG8sJHhIsUY5SPAmts5R15BsFD40xPPS3HshgQDRVWOPpxaN7yiVZeZI6nVgpczN8DARA3ApxoPjrEBDmx43qW0WLGrC-5Zd7I9JOTmH2ikSikpRNm3cbC95trFU/s640/IMG-20151108-WA0036.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEZpoJdtAIJS0iDvR2fnemK2NMMlkZmVzo45TpLqL8AF8DgOi8AmYnDlzy9igayTu9N2EhXl7KZn_Szh-uLRTaGlGjkja0lsWWSHXw8yVXgb-NPYEMoUuOTJnGcYqyi3mSWyJSJ4Wdp3DZ/s1600/IMG-20151108-WA0034.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEZpoJdtAIJS0iDvR2fnemK2NMMlkZmVzo45TpLqL8AF8DgOi8AmYnDlzy9igayTu9N2EhXl7KZn_Szh-uLRTaGlGjkja0lsWWSHXw8yVXgb-NPYEMoUuOTJnGcYqyi3mSWyJSJ4Wdp3DZ/s640/IMG-20151108-WA0034.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1jLq4SCIZ9ZQ8ML94vfIEBQykQiX3Mdotb36qY7Ld1d6mmWu4KUW_4MF0Dh6XynKCpwi32S55sGffSIapnPYwzJY5MjjLFGUYTPXC9skaXMuwbrrnZOV-v-rI9Ahpi6HqA8RO_J4MRvVb/s1600/IMG-20151108-WA0032.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1jLq4SCIZ9ZQ8ML94vfIEBQykQiX3Mdotb36qY7Ld1d6mmWu4KUW_4MF0Dh6XynKCpwi32S55sGffSIapnPYwzJY5MjjLFGUYTPXC9skaXMuwbrrnZOV-v-rI9Ahpi6HqA8RO_J4MRvVb/s640/IMG-20151108-WA0032.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEdtsypM9IX4c15JoNpeqvWcZtaujzN3-3YmvCHU-3zxVXidIhhyvpg0Gzk5tFt-3Bw0nVIcnT05P6ikj22fapQIq7qTE-l_45sdYrneZuJC4BsWxBXsrnzKhdDIgR_MttYNH-DxRZbtFg/s1600/IMG-20151108-WA0029.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEdtsypM9IX4c15JoNpeqvWcZtaujzN3-3YmvCHU-3zxVXidIhhyvpg0Gzk5tFt-3Bw0nVIcnT05P6ikj22fapQIq7qTE-l_45sdYrneZuJC4BsWxBXsrnzKhdDIgR_MttYNH-DxRZbtFg/s640/IMG-20151108-WA0029.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVSUTL25nYq8ZmI7AwEC9VUolkTasL7MUdU5UCy4aXFkuLvL4_8LcXNYiclPfDJzcVi5nW3a3lxPI6og6WaInng1FvRy92GfavUWcxCIMwboMXmFwG1xTgWJW60stHg2_kBoJ9BiF8XQve/s1600/IMG-20151108-WA0013.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVSUTL25nYq8ZmI7AwEC9VUolkTasL7MUdU5UCy4aXFkuLvL4_8LcXNYiclPfDJzcVi5nW3a3lxPI6og6WaInng1FvRy92GfavUWcxCIMwboMXmFwG1xTgWJW60stHg2_kBoJ9BiF8XQve/s640/IMG-20151108-WA0013.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirfaxH3zLKgWk1OWpxXYpHquBqDPgrx3JjmSWEYlfoxNcr-lC6tjghIwlFY3fA4VPBwmMWSVn-Ue-WwR8_nz7d_6ZFP-nQhOxxJMm1Xwg5x6eIjCU662YdW4KNuJsgJTONBPdTwc6IfdKD/s1600/IMG-20151108-WA0011.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirfaxH3zLKgWk1OWpxXYpHquBqDPgrx3JjmSWEYlfoxNcr-lC6tjghIwlFY3fA4VPBwmMWSVn-Ue-WwR8_nz7d_6ZFP-nQhOxxJMm1Xwg5x6eIjCU662YdW4KNuJsgJTONBPdTwc6IfdKD/s640/IMG-20151108-WA0011.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJt3-gBEf8wc5QlRlTJJnhzTTM4MXUm2USAPxJduo9J94QuJ01p-09CqZ9lCu8UXug6Pw-RNYjskBQS6fu9qxiIXW1wtl3jXL0cPDiHM5DkPm3L8CgiqeMScKFscdIpX8BBqhpq3qiomZW/s1600/IMG-20151107-WA0107.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJt3-gBEf8wc5QlRlTJJnhzTTM4MXUm2USAPxJduo9J94QuJ01p-09CqZ9lCu8UXug6Pw-RNYjskBQS6fu9qxiIXW1wtl3jXL0cPDiHM5DkPm3L8CgiqeMScKFscdIpX8BBqhpq3qiomZW/s640/IMG-20151107-WA0107.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7pHsehAESKHp9WIM_3mIXAq_qzKqdgJ51o-gTxzc9jzyZUXuQpHVxL-6BsEuLOEsogsQpm8XKurPoeqVal2y5HeFxlptrv71DgF2rA9ekNh9xB4IM9v6YD1UuKO5Xzppjhwbx-ugdb0cV/s1600/IMG-20151107-WA0062.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7pHsehAESKHp9WIM_3mIXAq_qzKqdgJ51o-gTxzc9jzyZUXuQpHVxL-6BsEuLOEsogsQpm8XKurPoeqVal2y5HeFxlptrv71DgF2rA9ekNh9xB4IM9v6YD1UuKO5Xzppjhwbx-ugdb0cV/s640/IMG-20151107-WA0062.jpg"> </a> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEzSGlsPuDlzwTnEJuTsnY1TSotmuIYmsHNxLOdCVmFrf9-Ew4qraQfgyQJBWEMf04tA9On0iNGh91ik-vYAIGvJOpwo_RXf26YJCfhZIqjper4ElKqtTHcEjg0H3fSBcExWh5oPSlx9Hd/s1600/IMG-20151107-WA0063.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEzSGlsPuDlzwTnEJuTsnY1TSotmuIYmsHNxLOdCVmFrf9-Ew4qraQfgyQJBWEMf04tA9On0iNGh91ik-vYAIGvJOpwo_RXf26YJCfhZIqjper4ElKqtTHcEjg0H3fSBcExWh5oPSlx9Hd/s640/IMG-20151107-WA0063.jpg"> </a> </div>MC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3553163057045158222.post-39352688898862578232015-09-02T10:56:00.001-07:002015-09-02T10:56:55.962-07:00Ud las palmashttps://youtu.be/aqSFLWZ6hgAMC2http://www.blogger.com/profile/14939967131599934308noreply@blogger.com0